مقدمه:
دوره هفتم شورای تدوین مقررات ملی ساختمان با این رویکرد که این مقررات می بایست پاسخگوی همه جوانب فنی ساختمان از مرحله طراحی تا بهره برداری و پایان عمر مفید ساختمان باشد. ضرورت تدوین مباحث جدید دیگری را در تکمیل موضوعات فنی موجود به تصویب رسانید. مبحث الزامات ترافیکی ساختمان ها که اکنون در دست جامعه مهندسین ساختمان کشور است، یکی از مقررات تکمیلی در پلاک ساختمان و مرتبط با اندرکنش ساختمان و معابر پیرامون آن می باشد.
بی توجهی به سفرهای تولید و جذب شده ساختمان موجب بروز مشکلات ترافیکی در معابر پیرامونی آن ها نظیر عدم تناسب بین عملکرد کاربری ها با ظرفیت شبکه، نامتناسب بودن دسترسی ها، ایجاد گره های ترافیکی و مواردی از این قبیل شده است.
از این روی لازم است به ساختمان ها به عنوان سلول های شهری از منظر ترافیکی که تولید و جذب سفر می کنند، توجه شود، تا ملاحظات لازم در طراحي ترافيكي آنها لحاظ گردد و در صورت لزوم تسهیلات جدید در شبکه معابر بلافصل ساختمان ها منظور و با تغییراتی در کاربری ها و با اجرای ساختمان و محوطه آن اعمال شود. در غیر این صورت اجزای ترافیکی ساختمان و شبکه معابر اطراف آن ممکن است امکان پاسخگویی به اثرات ترافیکی مستحدثات جدید را نداشته و عملکرد آن ها با اثرات نامطلوبی همراه شود.
ارزیابی ترافیکی و کاربرد عملی عارضه سنجی ساختمان به معنای پیش بینی، محاسبه و لحاظ کردن آثار ترافیکی ساختمان در داخل و محیط پیرامون آن در شهرها است.
این مبحث با در نظر گرفتن اهداف تدوین مقررات ملی ساختمان و انطباق آن با نقش مهندسی ترافیک در ساختمان و پس از شناسایی مشکلات و آسیب های وضع موجود شهرها تدوین گردیده تا الزاماتی در جهت رفع این مشکلات گردآوری نماید.
در فصل کلیات این مبحث ضمن بیان هدف، دامنه کاربرد و تعاریف تخصصی به منظور تسهیل در بهره برداری از مطالب فصول آتی، طبقه بندی ساختمان ها و معابر ارائه شده است. در ادامه، اصول اثرسنجی ترافیکی ساختمان ها و روش های تحلیل تاثیرات ترافیکی ناشی از ایجاد ساختگاه های ترافیکی با تغییر در کاربری ساختمان آورده شده است. ضوابط ترافیکی حین ساخت ساختمان نیز در فصل جداگانه ای آمده و در آن الزاماتی در ارتباط با اجرای محوطه کارگاهی، تجهیزات کنترل ترافیک و مدیریت و ایمنی ترافیک در حین ساخت رائه گردیده است.
همچنین در فصل ضوابط ترافیکی داخل ساختمان ها و محوطه ها، الزاماتی درباره پارکینگ ها، گردش پیاده و سواره، معلولین، ایمن سازی، علائم و شرایط اضطرار را ارائه می دهد. در نهایت در فصل ضوابط ترافیکی در شبکه معابر بلافصل ساختمان به عنوان فصل پایانی بایدها و نبایدهای مربوط به مشخصات فیزیکی و هندسی معابر استفاده از گذرگاه های همسطح و غیر همسطح عابر پیاده، مسیرهای دوچرخه و ملاحظات ایستگاه های حمل و نقل عمومی در حوزه نفوذ ساختمان مطرح شده است.
لازم به ذکر است در این مبحث به عنوان ویرایش اول مجموعه ضوابط و الزامات مقررات ملی ساختمان در حوزه ترافیک تلاش شده تا کلیه مباحث ترافیکی تاثیر گذار در بخش ساختمان پوشش داده شود. همانطور که در بخش کلیات این مبحث آمده، الزامات ترافیکی ساختمان های خارج از گروه های “الف تا د” قید شده در این مبحث و مندرج در مبحث چهار مقررات ملی ساختمان، مثل ساختمان های دارای ارزش میراثی در بافت های تاریخی و همچنین لحاظ نمودن نیازهای بارانداز و بارگیری و چرخش و مانور کامیون ها در فضاهای خدماتی به عنوان بخشی از فضای پارکینگ پلاک های بزرگ و ضوابط مربوط به پارکینگ های مکانیزه به ویرایش های بعدی موکول شده است.
قابل ذکر است که در کلیه مواردی که ضوابط این مبحث دارای ابهام یا مسکوت می باشد، استعلام از دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی ملاک عمل خواهد بود. همچنین تمامی ارقام و ابعاد قید شده در این مبحث از منابع و استانداردهای معتبر ملی و بین المللی استخراج شده است.
فهرست عناوین:
1- کلیات
2- اصول اثرسنجی ترافیکی ساختمان‌ها
3- ضوابط ایمنی ترافیکی ساختمان‌ها
4- ضوابط ترافیکی داخل ساختمان‌ها
